Ισχιαλγία

Τι είναι η Ισχιαλγία

Με τον όρο ισχιαλγία αναφερόμαστε στον πόνο που προκαλείται από τον ερεθισμό ή τραυματισμό ενός νεύρου στην οσφυϊκή περιοχή της σπονδυλικής στήλης (χαμηλά στην πλάτη).

Αν και η αιτία βρίσκεται στην μέση, ο πόνος γίνεται αισθητός κατά μήκος της πορείας του νεύρου στο πόδι. Πιο συχνά στο γλουτό, μηρό και γάμπα και συνήθως παρουσιάζεται στην μια πλευρά του σώματος.

Πραγματικός τραυματισμός του ισχιακού νεύρου είναι σπάνιος, αλλά ο όρος ισχιαλγία, χρησιμοποιείται για να περιγράψει οποιοδήποτε πόνο που προέρχεται από το κατώτερο τμήμα της σπονδυλικής στήλης και ακτινοβολεί προς τα κάτω στο πόδι. Ο πόνος αυτός μας δείχνει τραυματισμό του νεύρου, μια φλεγμονή ή πίεση του νεύρου στην οσφυϊκή μοίρα. Ο πόνος μπορεί να είναι από ήπιος έως σοβαρός σε οποιοδήποτε σημείο κατά μήκος του νεύρου. Σε κάποιες περιπτώσεις προκαλείται μυϊκή αδυναμία ή και μούδιασμα στο άκρο.

Πως είναι ο πόνος της ισχιαλγίας;

Πόνος που ξεκινάει χαμηλά στην πλάτη, προχωρεί προς τον γλουτό και προς τα κάτω κατά μήκος του ποδιού. Είναι δυνατόν να αισθάνεστε τον πόνο σε οποιοδήποτε σημείο κατά μήκος της πορείας του νεύρου, αλλά το πιθανότερο είναι να ακολουθεί την πορεία που περιγράψαμε παραπάνω.

Ο πόνος μπορεί να είναι μαλακός, σαν κάψιμο ή σαν να σας διαπερνά ηλεκτρικό ρεύμα, ή ακόμα και ανυπόφορος. Επίσης, μπορεί να είναι συνεχής ή όχι. Μπορεί να τον αισθάνεστε περισσότερο όταν βήχετε ή να επιδεινώνεται, αν μείνετε καθιστοί ή όρθιοι για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.

Εκτός από τον πόνο, μπορεί να υπάρχουν κι άλλα συμπτώματα όπως μούδιασμα ή και μυϊκή αδυναμία του ποδιού που δυσκολεύει το περπάτημα. Επίσης, μπορεί να αισθάνεστε πόνο σε ένα σημείο και μούδιασμα σε κάποιο άλλο σημείο.

Οι ασθενείς  περιγράφουν τον πόνο με διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με την αιτία πρόκλησής του. Μερικοί τον περιγράφουν σαν οξύ, σαν «σουβλιές». Άλλοι σαν «κάψιμο» ή «μαχαιριές».

• Μπορεί να εκδηλωθεί ταυτόχρονα και στα δύο πόδια; Συνήθως εκδηλώνεται σε ένα πόδι κάθε φορά. Παρά ταύτα μπορεί να εμφανιστεί παράλληλα και στα δύο πόδια, όταν ο ερεθισμός του νεύρου είναι σε τέτοιο σημείο που να επηρεάζει και το δεξί και το αριστερό νεύρο.
• Δημιουργείται ξαφνικά ή παίρνει χρόνο να εξελιχθεί; Η ισχιαλγία μπορεί είτε να εμφανιστεί ξαφνικά, είτε σταδιακά, αφού εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί. Η δισκοκήλη μπορεί να προκαλέσει ξαφνικό πόνο, ενώ η σπονδυλοαθρθροπάθεια εξελίσσεται αργά με το χρόνο.
• Πόσο συχνό είναι το πρόβλημα της ισχιαλγίας; Είναι πολύ συχνή. Περίπου το 40% του πληθυσμού υποφέρουν από ισχιαλγία σε κάποια φάση της ζωής τους.

Ισχιαλγία & Διάγνωση

Ο γιατρός θα εξετάσει την μυϊκή σας δύναμη και τα αντανακλαστικά σας. Θα σας ζητήσει να κάνετε συγκεκριμένες κινήσεις που θα δείξουν το πρόβλημα. Η εξέταση με την μεγαλύτερη διαγνωστική αξία είναι η Μαγνητική Τομογραφία. Σε κάποιες περιπτώσεις ο γιατρός μπορεί να ζητήσει ακτινογραφίες, Αξονική Τομογραφία ή και ηλεκτρομυογράφημα. Σε συνδυασμό με το ιστορικό σας και το ιστορικό του επεισοδίου της ισχιαλγίας, θα σας συστήσει την κατάλληλη θεραπεία.

Θεραπεία

Παραμείνετε δραστήριοι. Μη μένετε στο κρεβάτι πάνω από μια έως δύο ημέρες, αφού η παρατεταμένη ακινησία επιδεινώνει τα συμπτώματα.

Αν ο πόνος δεν υποχωρήσει μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, ο γιατρός μπορεί να συστήσει αντιφλεγμονώδη ή και μυοχαλαρωτικά. Αφού υποχωρήσει η οξεία φάση του πόνου, ενδείκνυται φυσιοθεραπεία για μυϊκή ενδυνάμωση της περιοχής.

Σε κάποιες περιπτώσεις ο γιατρός μπορεί να κρίνει ότι μπορεί να βοηθήσουν τα κορτικοστεροειδή. Είναι αντιφλεγμονώδη και ο τρόπος χορήγησης είναι η έγχυση (ένεση)στο σημείο που εντοπίζεται το πρόβλημα. Πριν την έγχυση χρειάζεται να γίνει Μαγνητική Τομογραφία, ώστε ο γιατρός να εντοπίσει το ακριβές σημείο. Τέλος, κατά την έγχυση χρησιμοποιείται ακτινοσκοπικό μηχάνημα, ώστε να παρακολουθεί ο γιατρός την ασφαλή και ακριβή χορήγηση του φαρμάκου.

Ισχιαλγία: “Θεραπείες” που δεν βοηθούν

“Θαυματουργές θεραπείες” όπως ενέσεις, οζονοθεραπεία, θεραπεία μαγνητικών πεδίων, έλξεις και άλλα, δεν έχουν καμιά επιστημονική απόδειξη ότι μπορούν να επηρεάσουν θετικά τη φυσική εξέλιξη της ισχιαλγίας.

Πότε θα χρειαστεί χειρουργείο;

Ο γιατρός θα συστήσει τη χειρουργική λύση, όταν διαπιστώσει ότι ο πόνος δεν έχει υποχωρήσει για τέσσερις εβδομάδες τουλάχιστον με καμία συντηρητική θεραπεία και δημιουργεί προβλήματα και περιορισμούς στην καθημερινή ζωή.

Ο γιατρός μπορεί να κρίνει ότι το χειρουργείο είναι επείγον αν υπάρχουν σοβαρά συμπτώματα όπως:

• μυϊκή αδυναμία που επιδεινώνεται
• πόνος είναι και στα δύο πόδια
• δυσκολία στην ούρηση
• μούδιασμα στην περιοχή της λεκάνης.

Η επέμβαση γίνεται με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους. Αυτό σημαίνει μικρή τομή, σύντομη διάρκεια χειρουργείου και ο ασθενής χρειάζεται νοσηλεία για μία ημέρα. Η χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση της ισχιαλγίας γίνεται με τη μέθοδο της μικροδισκεκτομής.

Ισχιαλγία: Τι άλλο πρέπει να γνωρίζετε

Η παρατεταμένη για πολλούς μήνες ισχιαλγία μπορεί να προκαλέσει μόνιμες αλλοιώσεις στο νεύρο και να είναι δυσκολότερο να αντιμετωπιστεί. Από τη στιγμή που θα κριθεί ότι το πρόβλημα θα χρειαστεί να λυθεί χειρουργικά, όσο πιο σύντομα γίνει η επέμβαση, τόσο καλύτερο θα είναι το αποτέλεσμα.

Πότε να δείτε το γιατρό

• Αν ο πόνος δεν υποχωρεί μετά από μια εβδομάδα ή επιδεινώνεται.
• Αν συνυπάρχει μυϊκή αδυναμία, μούδιασμα.
• Αν υπάρχει πρόβλημα στην ούρηση ή αν ο πόνος είναι και στα δύο πόδια.
• Αν το πρόβλημα έχει προκύψει από τραυματισμό (πχ τροχαίο).

Αιτίες

Ο ερεθισμός του νεύρου σχεδόν πάντα προκαλείται από κήλη κάποιου μεσοσπονδυλίου δίσκου. Ένα μικρό κομμάτι του δίσκου προβάλει μέσα στο σπονδυλικό κανάλι (δισκοκήλη). Συνήθως συμβαίνει σε δίσκους στους οποίους προϋπάρχει κάποιου βαθμού φθορά. Η κήλη αυτή πιέζει το νεύρο ή προκαλεί ερεθισμό του νεύρου και καταλήγει σε ισχιαλγία. Σπανιότερα η πίεση του νεύρου μπορεί να οφείλεται σε κάποια κύστη ή όγκο.

Συχνά λέγεται ότι η ισχιαλγία προκαλείται από κάκωση που μπορεί να προκληθεί από σήκωμα μεγάλου βάρους. Για να δημιουργηθεί κήλη ενός μεσοσπονδυλίου δίσκου πρέπει να προϋπάρχει φθορά στον δίσκο, συχνά χωρίς συμπτώματα. Μπορεί να παρουσιαστεί τόσο σε άτομα που κάνουν βαριές εργασίες, όσο και σε άτομα χωρίς ιστορικό. Επίσης, η οξεία ισχιαλγία εμφανίζεται πιο συχνά σε ηλικίες μεταξύ 25 και 40 ετών.

Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης της

Απασχόληση: Χωρίς να είναι αποδεδειγμένο, είναι πιθανό ότι μια δουλειά που απαιτεί μεταφορά μεγάλου βάρους μπορεί να παίζει κάποιο ρόλο στην εμφάνιση ισχιαλγίας.

Ηλικία: Αν και υπάρχει η γενική εντύπωση ότι η οξεία ισχιαλγία είναι πάθηση της μεγάλης ηλικίας στην πραγματικότητα συμβαίνει πιο συχνά σε ηλικίες 25-45 ετών. Επίσης, μπορεί να εμφανιστεί και σε άτομα που δεν έχουν κανένα ιστορικό προβλημάτων στη μέση.

Προβλήματα κατά την αποκατάσταση

Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις η αποκατάσταση από την ισχιαλγία είναι πλήρης, μερικές φορές μπορεί να προκληθούν μόνιμες βλάβες του νεύρου αν το πρόβλημα παραμεληθεί.

Ισχιαλγία & Πρόληψη

Αν και δεν είναι πάντα δυνατόν να αποφύγουμε την ισχιαλγία, μπορούμε να προσπαθήσουμε να προστατεύσουμε την μέση μας, με τους παρακάτω τρόπους:

• Τακτική Άσκηση για απόκτηση δυνατών μυών σε πλάτη και κοιλιά.
• Σωστή στάση σώματος όταν κάθεστε. Επιλέξτε κάθισμα με καλή υποστήριξη της μέσης.
• Αν στέκεστε όρθιοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα, ακουμπήστε το ένα πόδι σε ένα μικρό σκαμνάκι τακτικά.
• Όταν σηκώνετε κάποιο βάρος, προσέξτε να κινήστε κάθετα με ίσια πλάτη και κρατώντας το βάρος κοντά στο σώμα.

 

To περπάτημα βοηθά στην ισχιαλγία;

Αν και δεν βοηθά η ακινητοποίηση και δεν υπάρχει λόγος να μην περπατά ο ασθενής με ισχιαλγία, το περπάτημα δεν αποτελεί τρόπο αντιμετώπισης της ισχιαλγίας.

Ο πόνος της ισχιαλγίας σχετίζεται με το ισχίο;

Ο όρος ‘ισχιαλγία’ αναφέρεται σε πόνο στο κάτω άκρο κατά μήκος του ισχιακού νεύρου και όχι στην άρθρωση του ισχίου.

Βοηθά η φυσιοθεραπεία στην ισχιαλγία;

Αν και μπορεί να συμβάλει στην διατήρηση της κινητικότητας του ασθενούς με ισχιαλγία, η φυσιοθεραπεία δεν αποτελεί θεραπευτική μέθοδο αντιμετώπισης της ισχιαλγίας.

Το άγχος επιδεινώνει την ισχιαλγία;

Όπως με αρκετές καταστάσεις χρόνιου πόνου, το ψυχικό στρές μπορεί να επιδεινώσει τον πόνο και τους γενικότερους περιορισμούς που προκαλούνται από την επίμονη ισχιαλγία.

Υπάρχουν φάρμακα που βοηθούν στην ισχιαλγία;

Αρκετά φάρμακα, όπως αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη, βοηθούν στην αντιμετώπιση του πόνου της ισχιαλγίας.

Θεραπεία με Laser;

Η ενδοσκική θεραπεία με laser η φυσιοθεραπεία δεν αποτελεί θεραπευτική μέθοδο αντιμετώπισης της ισχιαλγίας και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.

Ο Δρ. Καρνέζης είναι Διευθυντής του Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης του Νοσοκομείου “ΥΓΕΙΑ”, Ορθοπαιδικός Χειρουργός και Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης. Εκπαιδεύτηκε εξ ολοκλήρου στην Αγγλία και έχει αποκτήσει με εξετάσεις τους δύο διεθνείς κορυφαίους τίτλους ορθοπαιδικής χειρουργικής: FRCS(Tr&Orth) και FEBOT. Διαθέτει μεγάλη εμπειρία σε όλο το φάσμα της Χειρουργικής της Σπονδυλικής στήλης, ενώ τα τελευταία χρόνια αναπτύσει νέες πρωτοποριακές μεθόδους αντιμετώπισης συχνών προβλημάτων της σπονδυλικής στήλης.